Met vier vissersfamilies zijn ze, hun vaartuigen varen ’s ochtends de havengeul van Oostende binnen, met kilo’s verse vis en garnalen aan boord. Volgens hen is vissen – en de rechtstreekse verkoop aan de Vistrap – de mooiste stiel ter we reld. Met de vrijheid op open zee, de spanning en de sociale interactie als inzet.
Vistrap
De Vistrap in Oostende vind je aan de Visserskaai. Elke stand in de Vistrap heeft een eigen boot en wordt bemand door één van deze vier families – Bogaert, Deley, Dewaele of Desmit – die al generaties lang vissen. Allemaal hebben ze het over een roeping en over roots waaraan niet te ontkomen valt.
Ook Christelle Dewaele, 7de generatie intussen, prijst zichzelf gelukkig dat ze elke ochtend omstreeks 4u30 de zon mag zien opkomen aan de Vistrap. ‘Mijn hart maakt een vreugdesprongetje als ik de schipper op de brug zie glimlachen. Dan weet ik dat iedereen van onze bemanning veilig is en dat er een goeie vangst is. Als de Vistrap opent, heerst er een unieke sfeer. Van procureurs, postbodes en politici tot acteurs: los van rang of stand, iedereen komt een babbeltje slaan. Ook oudere mensen drinken hier hun potje koffie.’
Bij Bogaert, Deley, Dewaele en Desmit zit vissen in het DNA. Jill Duyck van vissersfamilie Deley was volledig door vissers omringd in haar kindertijd: ‘Mijn grootvader, nonkels, vader; allemaal zijn het vissers. Ook mijn man vaart als reder intussen al 45 jaar. Naar zijn voorbeeld droomt ons tienjarig zoontje er luidop van om visserschool te volgen en zo machinist te worden.’
Voor Oostendenaars en restaurateurs is het de normaalste zaak van de wereld dat ze al sinds de 19de eeuw vanaf 7u ‘s ochtends voor hun verse vis richting de Vistrap kunnen. Toch is het een unieke situatie, want doorgaans moet vis die gevangen wordt in de Noordzee eerst naar de vismijn waar hij wordt geveild om vervolgens bij een supermarkt of vishandelaar te belanden. Die uitzonderingssituatie kwam er op koninklijk besluit van Leopold II.
Tegenover die royale gunst staat dat vissers, om hun verse vis en garnalen op de Vistrap te mogen verkopen, hun vis binnen de 24 uur uit de Noordzee tot bij de consument moeten krijgen. Dat die situatie ook al eens voor gezonde stress zorgt, dat geeft Lorenzo Desmit – die het familiebedrijf samen met zijn vijf broers en zus runt – mee. ‘Met één gerichte blik op de concurrentie en hun vangst krijg ik vanzelf nieuwe energie’, zegt hij.
Vissen doen de kustvissers in de voor hen voorbe houden 3-mijlszone langs de Belgische kust, zonder de bodem te beroeren of te doorploegen. Op die manier houden ze de micro-organismen in leven en staan ze voor een duurzame visserij. De Oostendse vissers moeten over een eigen tuig beschikken en mogen geen bereide of voorverpakte vis verkopen.
De voordelen voor visliefhebbers zijn ernaar: je koopt er niet alleen bootverse vis die even geleden nog in onze Noordzee zwom, ook de prijzen zijn scherp. Dini Bogaert van de gelijknamige familie breekt een lans voor de versheid: ‘Wie hier zijn garnalen aankoopt, kiest voor de kortst mogelijke keten. Vergelijk het met prei en asperges recht streeks aankopen bij de boer, die hij even daarvoor van het land heeft gehaald.’
Elke familie proeft dagelijks van zijn vangst en geniet meerdere malen per week van een verse portie vis thuis. Dini: ‘Na een werkdag pel ik graag nog wat verse garnalen, snijd ik gekleurde tomaten in carpaccio net als een burrata. Alles belandt op één schotel en iedereen krijgt een vorkje. Dan is het aperitiefmoment officieel gestart.’
